موارد استفاده مترونیدازول
مترونیدازول دارویی آنتی بیوتیک است که در درمان عفونت های بیهوازی (از جمله عفونتهای دندان( ریشه کنی هلیکوباکترپیلوری و عفونتهای تک یاختهای کاربرد دارد. این دارو در درمان واژینوز باکتریایی ناشی از هموفیلوس یا گاردنلا یا کورینه باکتریوم، واژینیت غیر اختصاصی و واژینوز بیهوازی به کار میرود.
مکانیسم اثر مترونیدازول
مترونیدازول، پس از جذب توسط میکروارگانیسمها احیا و به یک ترکیب سمی تبدیل میشود. که با پیوستن به DNA باعث توقف ساخت آن و مرگ سلول میشود.
فارماكوكينتيك
مترونیدازول از طریق خوراکی به خوبی جذب شده و در اغلب مایعات و ترشحات بدن منتشر میشود. غلظت سرمی داروی مترونیدازول ۲-۱ ساعت پس از مصرف خوراکی به اوج خود میرسد. نیمه عمر این قرص در بزرگسالان ۱۲-۶ ساعت است که در صورت وجود مشکل کبدی به ۲۹-۱۰ ساعت افزایش مییابد. دفع مترونیدازول عمدتاً کلیوی است و تا ۱۵ درصد ممکن است از طریق مدفوع دفع شود. ۲۰% از دارو بعد از مصرف واژینال به صورت سیستمیک جذب میشود.
موارد منع مصرف
مصرف این دارو در سه ماهه اول بارداری اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقه بندی میشود زیرا ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین شود.
هشدارها
در صورت وجود مشکل کبدی و آناسفالوپاتی کبدی، مصرف این دارو باید با احتیاط فراوان صورت گیرد.
عوارض جانبی مترونیدازول
تهوع، استفراغ، طعم بد دهان، زبری زبان، اختلالات گوارشی، بثورات جلدی، کهیر، آنژیوادم، به ندرت خواب آلودگی، سردرد، سرگیجه، آتاکسی، تیره شدن ادرار،خارش، درد هنگام آمیزش و ترشحات غلیظ سفید رنگ از عوارض جانبی دارو هستند.
تداخل دارويي مترونیدازول
اثر وارفارین در صورت مصرف همزمان با این دارو ممکن است افزایش یابد. مترونیدازولمتابولیسم فنیتوئین را مهار میکند و غلظت پلاسمایی این دارو را افزایش میدهد. فنوباربیتال، متابولیسم مترونیدازول را افزایش و غلظت پلاسمایی آن را کاهش میدهد. مترونیدازول متابولیسم فلوئورواوراسیل را مهار میکند و احتمال مسمومیت با لتیم با مصرف همزمان مترونیدازول گزارش شده است. واکنش شبه دیسولفیرام با مصرف همزمان مترونیدازول و فراوردههای حاوی الکل ممکن است بروز کند.
نکات قابل توصیه
در زمان مصرف به این موارد دقت کنید:
۱- پیگیری وضعیت بالینی و آزمایشگاهی بیمار در صورتی که طول درمان از ۱۰ روز تجاوز کند، توصیه میشود.
۲- در صورت بروز تحریک گوارشی، مترونیدازول را میتوان با غذا مصرف کرد.
۳- مترونیدازول تزریقی فقط باید به صورت انفوزیون آهسته وریدی مصرف شود. که در این صورت انفوزیون محلولها یا سرمهای دیگر باید قطع شود.
۴- شستن دستها قبل و بعد از استعمال، توصیه میشود. همچنین رعایت اصول بهداشتی برای جلوگیری از بروز مجدد عفونت ضروری است.
۵- در صورت بروز حساسیت یا تحریک، مصرف باید قطع شود.
۶- در صورت مصرف شکل واژینال مترونیدازول در درمان تریکوموناز، استفاده از کاندوم به منظور پیشگیری از بروز مجدد عفونت ضروری است. ممکن است به طور همزمان مردان نیز به مصرف این دارو نیاز داشته باشند.
۷- در صورت بروز سرگیجه یا منگی با مصرف این دارو باید احتیاط نمود.
۸- در طول مصرف مترونیدازول واژینال، به منظور پیشگیری از عفونت متقاطع، عفونت مجدد یا رقیق شدن دوز دارو، باید از مقاربت جنسی خودداری نمود.
مقدار مصرف مترونیدازول
خوراکی:
بزرگسالان : مترونیدازول به عنوان ضد باکتری سیستمیک در عفونتهای بیهوازی مقدار۷/۵ mg/kg حداکثر تا یک گرم هر ۶ ساعت به مدت ۷ روز یا بیشتر مصرف می شود.در التهاب روده، ۵۰۰ میلیگرم چهار بار در روز، در کولیت ناشی از آنتیبیوتیک ۵۰۰ میلیگرم ۴-۳ بار در روز، در گاستریت و زخم دوازدهه ناشی ازهلیکوباکترپیوری به عنوان درمان کمکی ۵۰۰ میلیگرم ۳ بار در روز به همراه سایر آنتیبیوتیکهای خوراکی و درمان واژینوز باکتریایی، ۵۰۰ میلیگرم ۲ بار در روز برای ۷ روز مصرف میشود. به عنوان ضد تک یاخته در آمیبیاز ۷۵۰– ۵۰۰ میلیگرم ۳ بار در روز برای ۱۰-۷ روز، در بالانتیدیوز ۷۵۰ میلیگرم ۳بار در روز برای ۵ یا ۶ روز، در ژیاردیاز ۲ گرم یک بار در برای ۳ روز یا۲۵۰ میلیگرم ۳ بار در روز به مدت ۷-۵ روز و در درمان تریکوموناز ۲ گرم به صورت مقدار واحد، یک گرم ۲بار در روز به مدت یک روز یا ۲۵۰ میلیگرم ۳ بار در روز به مدت ۷ روز مصرف میشود.
کودکان : مترونیدازول به عنوان ضد باکتری در عفونتهای بیهوازی۷/۵mg/kg هر ۶ ساعت یاmg/kg ۱۰ هر ۸ ساعت مصرف میشود. به عنوان ضد تک یاخته در درمان آمیبیاز ۱۱/۶-۱۶/۷mg/kg ، سه بار در روز به مدت ۱۰ روز ، در بالانتیدیوز۱۱/۶-۱۶/۷ mg/kg سه بار در روز به مدت ۵ روز، در ژیاردیاز ۵mg/kg سه بار در روز به مدت ۷-۵ روز و در درمان تریکوموناز ۵g/kg سه بار در روز به مدت۷ روز مصرف میشود.
تزریقی:
بزرگسالان : مترونیدازول به عنوان ضد باکتری سیستمیک در عفونتهای بیهوازی ابتدا۱۵mg/kg و سپس ۷/۵mg/kg تا حداکثر یک گرم، هر ۶ ساعت به مدت ۷ روز یا بیشتر انفوزیون وریدی میشود. برای پیشگیری از عفونت در اعمال جراحی،۱۵mg/kg یک ساعت قبل از شروع جراحی وmg/kg ۷۶/۵ و ۱۲ ساعت پس از مقدار اولیه، انفوزیون وریدی میشود، به عنوان ضد تک یاخته در درمان آمیبیاز۷۵۰-۵۰۰ میلیگرم هر ۸ ساعت به مدت ۱۰-۵ روز انفوزیون وریدی میشود.
کودکان : مترونیدازول به عنوان ضد باکتری سیستمیک در عفونتهای بیهوازی، درنوزادان نورس، ۱۵mg/kg یه عنوان مقدار اولیه و سپس۷/۵ mg/kg در هر ۱۲ساعت، ۴۸ ساعت پس از مقدار اولیه، انفوزیون وریدی میشود. در نوزادان کامل،۱/۵mg/kg به عنوان مقدار اولیه و سپسmg/kg۷/۵ هر ۱۲ ساعت، ۲۴ ساعت پس از مقدار اولیه انفوزیون وریدی میشود. در نوزادان با سن ۷ روز و بزرگتر، مقدار ۱۵mg/kg یه عنوان مقدار شروع و سپس۷/۵ mg/kg هر ۶ ساعت ازراه انفوزیون وریدی مصرف میشود.
واژینال: در واژینوز باکتریایی یا تریکوموناز، ۵۰۰mg هر شب به مدت ۱۰ یا ۱۲ روز متوالی از راه واژینال مصرف میشود
اشکال داروییInfusion : metronidazole ۵۰۰mg/۱۰۰ml
Tablet : metronidazole ۲۵۰ mg
Oral Suspension : ۱۲۵mg/۵ ml ( as Benzoate )
Vaginal Tablet : ۵۰۰mg
Vaginal Gel : ۰.۷۵%
Ointment